Obecnie na rynku można znaleźć różnorodną ofertę preparatów do szamb i oczyszczalni w postaci proszku, płynu lub tabletek. Biopreparaty bazują na szczepach bakterii naturalnie występujących w zbiorniku, ale dodatkowo powinny zawierać wyselekcjonowane bakterie oraz składniki dodatkowe w postaci enzymów, witamin i innych mikroelementów wspomagających procesy mikrobiologiczne. Zanim zdecydujemy się na zakup bakterii, warto poznać ich właściwości, aby wybrać środek odpowiedni do naszych potrzeb. Czy warto stosować biopreparaty? Jaki jest skład aktywatorów? Jaka forma bakterii jest najlepsza?
Co to są biopreparaty?
Aktywatory bakteryjne to nic innego jak środki przygotowane z żywych organizmów, czyli bakterii. Stanowią naturalne mieszanki zawierające wyselekcjonowane bakterie, enzymy oraz dodatkowe składniki odżywcze. Namnażają się w zbiornikach samodzielnie, a ich przyspieszone działanie skutkuje szybkim rozwojem osadu czynnego, co bezpośrednio wpływa na dobry rozkład ścieków. Bakterie zazwyczaj występują w postaci proszku, granulatu czy tabletek, rzadziej spotykane są w formie płynnej.
Możemy spotkać się również z podziałem na środki: stymulujące (niezawierające bakterii), enzymatyczne lub bakteryjno-enzymatyczne.
- Aktywatory stymulujące procesy namnażania bakterii saprofitycznych (odludzkich) sprawdzają się wyłącznie w warunkach beztlenowych, czyli w osadnikach szczelnych (szambach). Ich zadaniem jest aktywacja bakterii już zasiedlonych, co zmniejsza częstotliwość wywozu nieczystości oraz zapobiega tworzeniu się nieprzyjemnych zapachów.
- Preparaty enzymatyczne w swoim składzie zawierają jedynie immobilizowane enzymy odpowiedzialne za procesy rozkładu substancji tłuszczowych. Są skuteczne w działaniu doraźnym np. w redukcji kożucha powierzchniowego czy rozpuszczenia nadmiaru zanieczyszczeń tłustych.
- Największą skuteczność wykazują środki bakteryjno-enzymatyczne, które w swoim składzie oprócz wyselekcjonowanych kompozytów bakteryjnych zawierają również enzymy do kompleksowej obróbki ścieków. Wśród nich wyróżniamy enzym: celulazy (rozkład celulozy — papier toaletowy), amylaza (substancje organiczne), proteaza (rozkład białek) czy lipazy (rozkład tłuszczów). I to właśnie lipaza jest jednym z najskuteczniejszych enzymów trawiących tłuszcze. Jego zastosowanie rozbija cząstki tłuszczu i znacząco przyspiesza procesy ich biodegradacji.
Skład i forma preparatów
Na rynku jest dostępnych kilka rodzajów środków do stosowania w szambach i oczyszczalniach. Mogą one mieć postać tabletek, proszku lub rzadziej płynu. Niezależnie jaka jest to forma, preparaty bakteryjne w przeważającej większości składają się ze składników:
- Aktywnych, które mogą występować w postaci: mieszaniny bakterii (forma przetrwalnikowa), enzymów lub podłoża adsorpcyjnego będącego jedynie nośnikiem dla bakterii (glinki namnażającej).
- Odżywczych, zawierających sproszkowaną pożywkę namnażającą (agaryzowaną), w której skład wchodzi: skrobia, kukurydza, węglowodany, drożdże oraz dodatkowe witaminy, mikro i makroelementy.
- Dodatkowych komponentów, do których zaliczamy: węglan sodu (odpowiedzialny za musowanie), specjalistyczne szczepy bakterii (tlenowe, beztlenowe), dodatki lipolityczne (odtłuszczające) oraz barwiki i substancje zapachowe.
Dużą część masy stanowią różnego rodzaju wypełniacze np. dolomit, śruta sojowa, piasek, sól czy cukier.
Biopreparaty sypkie - w proszku, granulacie
Jedną z najpopularniejszych i najczęściej występujących form biopreparatu jest proszek lub granulat. Wersja proszkowana jest przeznaczona do łatwego rozpuszczenia ścieku i wywołania szybkiego efektu, gdyż zawiera więcej składników odpowiedzialnych za działanie, a nie, jak jest to w przypadku tabletek – za utrzymanie flory bakteryjnej. Dodatkowo, w trakcie procesu produkcyjnego ciśnienie i wysoka temperatura ma najmniejszy negatywny wpływ na składniki aktywne zawarte w jego składzie. Biopreparaty w formie sypkiej są dostępne w wygodnych do dozowania opakowaniach, saszetkach, wiaderkach czy workach.
Biopreparaty w tabletkach - tabletki biologiczne
Sporą popularnością cieszą się preparaty w formie tabletek. Tego typu środki w formie stałej mają za zadanie dostarczyć ciągłe niewielkie ilości kultur bakteryjnych, które stopniowo się uwalniają, w trakcie rozpuszczania tabletki. Maja one sprasowaną i często musującą formułę, a do ich wyrobu stosuje się specjalne spoiwa, bogate w składniki odpowiedzialne za ich zwartą formułę. Bakterie w postaci tabletek są najłatwiejsze pod względem aplikacji.
Biopreparaty w płynie
Rzadziej wybieraną formą biopreparatów jest płyn, który ma postać gotowego do użycia roztworu. Aby zachować swoje właściwości, tego typu biopreparaty muszą być przechowywane w szczelnie zamkniętych opakowaniach, a ich ważność jest z reguły krótsza – około 1-2 lat. Z racji, że jest on bardziej problematyczny w przechowywaniu i ma niedługą datę przydatności, cieszy się on mniejszą popularnością niż w przypadku aktywatorów w proszku czy tabletkach.
Jaka forma bakterii jest najlepsza?
Nawiązując do powyższej charakterystyki najczęściej spotykanych form biopreparatów, można powiedzieć, że skuteczność działania aktywatorów jest podobna. Jednak to preparaty sypkie są najmniej przetworzoną formą. Ich przewagą jest większa aktywność substancji w zawartych w biopreparacie, na które nie wpływają czynniki produkcyjne (temperatura, ciśnienie). Łatwiej się je również rozprowadza, co powoduje szybszy efekt. Forma aplikacji poprzez WC pozwala wytworzyć błonę biologiczną nie tylko w osadniku, ale również w rurach kanalizacyjnych, co pośrednio wpływa na utrzymanie drożności rur. Bakterie występujące w formie przetrwalnikowej (endo i egzospory) mogą żyć w niekorzystnych do wzrostu warunkach środowiskowych (np. w wysokich i niskich temperaturach, o różnych wahaniach pH). Taka formuła poprawia żywotność bakterii i zapewnia bezpieczeństwo użycia.
Przykładem biopreparatu bakteryjno-enzymatycznego o bogatym składzie i potwierdzonej skuteczności jest NeoBac Premium. Wysoki wskaźnik koncentracji bakterii, enzymów oraz innych mikroorganizmów przyspiesza i optymalizuje procesy obróbki ścieków. Bakterie zawarte w preparacie są poddawane ścisłej selekcji laboratoryjnej. Wybiera się je pod kątem najlepszej zdolności do wydzielania enzymów. Biopreparaty NeoBac można stosować bez obaw o uszkodzenie armatury czy rur kanalizacyjnych, gdyż są one bezpieczne i w pełni biodegradowalne.
